Skip to main content

URL (Baliabideen Kokatzaile Uniformea)

Interneteko helbide edo web-helbide ere esaten zaio. URL bat (Uniform Resource Locator) nomenklatura estandarizatua da Interneten kokatutako eduki batera iristeko. Hona URL baten adibide bat: https://www.zibersegurtasun.eus: Basque Cybersecurity Centre-ren web-orriaren helbidea. URL bat karaktere-kate batek (letrek, zenbakiek edo ikurrek) osatzen du, web-helbide bat osatzen dutenak eta webgunera sartzeko aukera ematen dutenak.

URL bat hainbat zatik osatzen dute. Adibidez, liburutegi digital baten URL hau elementu hauek osatzen dute:

https://www.libreriainventada.com/ficcion/novela-negra/url.html

https:// (edo http://)

"http” elementuak Hipertestuaren Transferentzia Protokoloa esan nahi du. Aukera ematen dio nabigatzaileari domeinuan zehaztutako informazioan sartzeko zein protokolo erabiliko duen. "https" protokoloa Hypertext Transfer Protocol Secure-ren laburtzapena da, eta HTTP bidez transmititutako informazioa zifratuta dagoela eta segurua dela adierazten du. “http” edo “https” ondoren bi puntuak datoz ( : ), eta bi barra etzan ( // ), protokoloa eta gainerako URL zatia bereizteko.

www.libreriainventada.com

Webgunearen domeinu-izena da. Domeinuaren azken zatiari domeinuaren luzapena edo TLD esaten zaio. Webgunearen mota edo kokalekua identifikatzeko erabiltzen da. Adibidez, ".com" “commercial” hitzaren laburtzapena da, ".org" “organization” hitzarena, eta ".co.uk” laburtzapenak adierazten du helbidea Erresuma Batukoa dela. Hainbat luzapen daude erabilgarri.

"www"-k World Wide Web esan nahi du, eta edukia bereizteko erabiltzen da. URLaren zati hau ez da beharrezkoa, eta askotan ken daiteke. Adibidez, "http://libreriainventada.com" idatziz gero, berdin berdin iritsiko gara Libreriainventada-ren webgunera.

/ficcion/novela-negra/

Ondoren, "ficcion" eta "novela-negra" dira zerbitzarian bilatzen dugun webgunea dagoen direktorioak. Adibide honetan, fikziozko liburuak ikusi nahi ditugu, eta, fikzioaren barruan, nobela beltzaren generokoak: web-orria sakontasuneko bi direktoriora egongo litzateke. Fitxategia zerbitzarian aurkitzeko, hau izango litzateke direktorioa: /public_html/ficción/novela-negra.

url.html

Azkenik, ikusten ari garen domeinuaren webgunea da url.htm. Amaierako “.html” web-orriaren luzapena da;  HTM fitxategia dela adierazten du. Fitxategi arrunten Interneteko beste luzapen batzuk hauek dira: .htm, .php, .asp, .cgi, .xml, .jpg eta .gif. Fitxategi-luzapen horietako bakoitzak funtzio desberdin bat du, gailu batean gordetako fitxategi-mota desberdinek bezala.

URL helbide batean, barra etzan baten bidez ( / ) bereizten dira beti protokoloa, domeinua, direktorioak eta artxiboak.

URLa nabigatzailearen leihoaren goialdean egoten da. Mahaigaineko ordenagailuetan eta ordenagailu eramangarrietan, nabigatzailea pantaila osoan agertzen ez bada behintzat, URLa beti ikusgai egon ohi da; baina smartphone eta tableten nabigatzaile gehienetan URLarekin helbide-barra desagertuko da beherantz mugitzen garen heinean. Helbide-barra ikusgai ez badago, berriro ikusi ahal izango dugu orrian gorantz eginez. Domeinua bakarrik erakusten bada, helbide-barra ukitzean helbide osoa erakutsiko da.

URLek hiru ezaugarri betetzen dituzte: zehaztasuna (nahi den informaziora sartu ahal izateko idazketa zuzena); sekuentzia (karaktere zehatz batzuen katea); eta bakartasuna (URL bakoitza bakarra da, eta elementu bati dagokio).