Skip to main content

Zibersegurtasuna

Segurtasun informatikoa ere esaten zaio. Internetera konektatutako sistemak, datuak, softwarea eta hardwarea babestea da. Helburu nagusia da erabiltzaile bakoitzaren datuak babestea (halakoen asko konfidentzialak), datu horiek lapurtzea, eraso zibernetikoak eta nortasun-ordezpenak saihestea.

Gaur egun, inor ez dago zibereraso baten biktima izatetik salbu; enpresak, gobernua, ospitaleak, finantza-erakundeak, ETEak eta azken erabiltzailea sarean dauden mehatxuen eraginpean daude. Terminoa hainbat testuingurutan aplikatzen da, negozioetatik hasi eta informatika mugikorrera, eta hainbat eragiletan ere gerta daiteke.

  • Sarearen segurtasuna da sare informatiko bat arrotzengandik babestea, dela zuzendutako erasotzaileengandik, dela malware oportunista batetik.
  • Aplikazioen segurtasuna softwarea eta gailuak mehatxutatik libre mantentzea da. Erasandako aplikazio bat babestu beharreko datuetarako sarbide izan daiteke. Segurtasun eraginkorra diseinu-garaian hasten da, programa edo gailu bat ezarri baino askoz lehenago.
  • Datuen segurtasunak datuak berak eta haien pribatutasuna babesten ditu, bai biltegiratzean, bai igarotzean.
  • Segurtasun operatiboak datu-baliabideak erabiltzeko eta babesteko prozesuak eta erabakiak hartzen ditu bere baitan. Erabiltzaileek sare batera sartzeko dituzten baimenak eta datuak nola eta non biltegiratu edo partekatu ahal diren zehazten duten prozedurak kategoria honetan sartzen dira.
  • Hondamendiak gainditzeak eta negozioarekin jarraitzeak definitzen dute erakunde batek zibersegurtasun-gorabehera bati edo erakundearen eragiketak gelditzea edo datuak galtzea eragiten duen beste edozein gertaerari nola erantzuten dion. Hondamendien aurrean gainditze-politikek adierazten dute erakundeak nola leheneratuko dituen eragiketak eta informazioa, gertaeraren aurreko gaitasun operatibo berera itzultzeko. Negozioarekin jarraitzea da erakundea zenbait baliabiderik gabe eragiketak egiten jarraitzeko erabiltzen duen plana.
  • Azken erabiltzailearen gaikuntzak zibersegurtasunaren faktore aurreikusezinezkoena denari heltzen dio: pertsonei. Segurtasun-jardunbide egokiak betetzen ez badira, edozein pertsonak sar dezake istripuz birus bat, bestela segurua izango litzatekeen sistema batean, alegia.

Zibersegurtasun-adituek babes-neurri hauek gomendatzen dituzte:

  • Softwarea eta sistema eragilea eguneratzea: Horrela, azken segurtasun-azterketak baliatuko dira.
  • Antibirusak erabiltzea: Segurtasun-konponbideek mehatxuak detektatu eta ezabatzen dituzte. Eguneratuta eduki behar da babes-mailarik onena lortzeko.
  • Pasahitz seguruak erabiltzea: Ziurtatu zure pasahitzak asmatzen errazak ez direla.
  • Ez ireki bidaltzaile ezezagunen mezu elektronikoen fitxategi erantsirik: Malwarearekin infektatuak egon litezke.
  • Ez egin klik igorleen edo webgune ezezagunen mezu elektronikoen esteketan: Malwarea zabaltzeko modu ohikoena da.
  • Leku publikoetan wifi-sare ez-seguruak erabiltzea saihestea: Sare ez-seguruek kaltebera uzten dute Man-in-the-middle motako erasoen aurrean.